၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း ပဋိဇီဝေဆး ယဥ္ပါးမႈေၾကာင့္ ေသဆုံးရသူေပါင္း ခန္႕မွန္းေျခ ၁၉,၀၀၀ ခန္႕ရွိခဲ့သည္ ။ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ပဋိဇီဝေဆးမ်ားကို ေဆးဆိုင္မ်ားတြင္  ဝယ္ယူႏိုင္ျပီး က်န္းမာေရး ဝန္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ျပည္သူလူထုမ်ားအၾကားတြင္ ပဋိဇီဝေဆးမ်ားအား မမွန္မကန္အသုံးျပဳမႈမ်ားရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိခဲ့ရသည္ ။ ရိုးရိုးတုပ္ေကြးျဖစ္ပြားမႈ၏ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း  ထက္ေလ်ာ့နည္းေသာ ေရာဂါကူးစက္မႈမ်ားတြင္ ဘက္တီးရီးယားေရာဂါပိုး  ဝင္ေရာက္မႈေၾကာင့္  ျဖစ္သည္ ။ သို႔ေသာ္ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ေဆးရုံမ်ားရွိက်န္းမာေရးလုပ္သားမ်ား ၊ ေဆးခန္းမ်ားရွိ ဆရာ ဝန္မ်ား ႏွင့္ေဆးဝါးပစၥည္းအေရာင္းဆိုင္မ်ားရွိ ေဆးဝါးကၽြမ္းက်င္သူမ်ားမွ ရိုးရိုးတုပ္ေကြး ခံစားေန ရေသာ လူနာမ်ားတြင္ ပဋိဇီဝေဆးမ်ားကို ေသာက္သုံးရန္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ညြန္ၾကားခဲ့ ပါသည္။ လူနာမ်ားအေနျဖင့္လည္း ပဋိဇီဝေဆးအား ေသာက္သုံးရန္ေတာင္းဆိုမႈမ်ားမွာ သာမန္ျဖစ္ ေနက် ျဖစ္သည္။ ပဋိဇီဝေဆးမ်ားကို မမွန္မကန္သုံးစြဲျခင္းသည္ လူနာမ်ား၏ က်န္းမာေရးႏွင့္ တိုင္းျပည္  အတြင္းရွိလူတိုင္းအား ၾကီးမားေသာ အႏၱရာယ္ကိုျဖစ္ေစပါသည္ ။

ထိုင္းႏိုင္ငံ၌ ပဋိဇီဝေဆး အက်ိဳးရွိစြာ အသုံးျပဳျခင္း အစီအစဥ္ကို က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္စြာ အသုံးျပဳေရး ပုံစံတစ္ခုအေနျဖင့္ စတင္မိတ္ဆက္၍ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္ ။ ဤအစီအစဥ္တြင္ အေျခအေန (၃)ခုကို အဓိကထား၍ ေဆာင္ရြက္သည္။  (၁) ရိုးရိုးတုပ္ေကြးေရာဂါႏွင့္လည္ပင္း နာျခင္း။ (၂) ရုတ္တရက္ ဝမ္းပ်က္ / ဝမ္းေလ်ာျခင္း ႏွင့္(၃) ရိုးရိုးထိခိုက္ဒဏ္ရာမ်ား တို႔ပါဝင္ပါ သည္ ။ ၎ေရာဂါမ်ား ခံစားရေသာ လူနာအမ်ားစုမွာ ပဋိဇီဝေဆးမ်ားေသာက္သုံးရန္ / သုံးစြဲရန္ မလိုအပ္ေပ ။ ဤအစီအစဥ္တြင္ အဆင့္ (၃) ဆင့္ပါဝင္ပါသည္ ။ အစီအစဥ္၏ ပထမအဆင့္ အေနျဖင့္ ေဆးေပးျခင္းဆိုင္ရာ အမူအက်င့္မ်ား ေျပာင္းလဲရန္ရည္ရြယ္၍ ျပဳလုပ္သည့္ လုပ္ေဆာင္  မႈမ်ားကို ဆန္းစစ္ရန္ျဖစ္သည္ ။ ဒုတိယအဆင့္သည္ ၎အစီအစဥ္အား က်ယ္က်ယ္ ျပန္႕ျပန္႕လုပ္  ေဆာင္ရန္ ျဖစ္ႏိုင္ / မျဖစ္ႏိုင္ကို စမ္းသပ္စစ္ေဆးျခင္းျဖစ္သည္ ။ ေနာက္ဆုံးအေနျဖင့္ တတိယ အဆင့္သည္ ဤအစီအစဥ္အား ေရရွည္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္အတြက္ အားေပးျမွင့္တင္ျခင္းကို အဓိကထားေဆာင္ရြက္သည္။

တိုင္းျပည္တိုင္း (သို႕) တကမာၻလုံးတြင္ ပဋိဇီဝေဆးယဥ္ပါးမႈကို ပိုမိုသတိျပဳမိရန္ ႏွင့္ေဆး  ယဥ္ပါးမႈ႕ျပႆနာကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရန္အတြက္ စည္းရုံးလႈံ႕ေဆာ္ မႈ အမ်ား အျပားရွိပါသည္။ Antibiotic Guardian and Antibiotic Awareness week အစရွိသည့္ စည္းရုံးလႈံ႕ေဆာ္မႈမ်ား ကဲ့သို႕ေသာ စည္းရုံးလႈံ႕ေဆာ္မႈ မ်ား ျဖစ္ပါသည္။

Figure 1: the logo of Antibiotic Smart Use 

ကိုးကားခ်က္မ်ား။

1 Sumpradit N., Chongtrakul P., Anuwong K., et al (2012). “Antibiotic Smart Use: a workable model for promoting the rational use of medicine in Thailand”. Bulletin of the World Health Organization. 90 (12): 905-913. doi: 10.2471/BLT.12.105445

2 Lim C., Takahashi E., Hongs wan M., et al (2016). “Epidemiology and burden of multidrug-resistant bacterial infection in a developing country”. eLife. 5 (e18082). doi: 10.7554/eLife.18082

3 “Antibiotics Smart Use in Thailand”. reactgroup.org.